Çekirdek aile: anne baba ve evlenmemiş çocuklardan oluşur
Geniş aile:anne baba evli çocuklar ve eşleri nine dede vb
Ailenin toplumdaki görevleri:
Biyolojik:eşlerin duygusal ihtiyaçlarını karşıladığı ve soyunu devam ettirmesi
Sosyal görev:sosyal kurallar vardır
Kültürel görevi:gelenek ve görenekler eş dost ziyareti
Ekonomik görev:giderlern karşılanması için ailedekilerin çalışması
Eğitim görevi:okul öğrenimi için ailedekilerin çalışması
Psikolojik görev: ailedeki herkes doğru davranırsa psikoloji ii olur
AİLE PLANLAMASI:ailenin istediği sayıda çocuk yapmaları-isteğe bağlı-çocuk sayısı sınırsız-sağlığın korunması için
NÜFUS PLANLAMASI:zorunludur-sınırlı çocuk-nufus artışını engellemek için
ANA SAĞLIĞI
Ana:evli olup olmasına çocuğunun bulunup bulunmamasına bakılmaksızın doğurganlık çağındaki (15-49) kadınlara ana denir
Gebelik dönemi= yumurta+spermdöllenmezigotemriyofetüs
Plesenta:çocuğun ana karnındaki beslenme boşaltım ve solunumunu yapan kanal
Plesenta ile anne ile bebek arasında besin alışverişi olur
Anne rh- çocuk rh+ =kan uyuşmazlığı
28 haftadan önce=düşük
28-37 hafta prematüre
40 haftadan sonra=postmatüre
Loğusalık:doğumdan sonraki 40 gün beslenmeye ve temizliğe dikkat edilmeli
ÇOCUK:
0-15 yaş arası çocuk oalrak kabul edilir
0-6 yaş grubuna sağplık yönünden önem verilir
Yeni doğmuş bir bebek 3-3,5 kg 50cm olmalı
ÇOCUK BAKIMI:
temizlik-sağlık kontrolü-bağışıklama-giyim-geneşlendirme-beslenme
NORMAL SARILIK:
Hamilelik dönemindeki alyuvarların parçalanmasından kaynaklanır-doğumdan sonraki 2. Ya da 3. Ayda ortaya çıakr-15 gün içerisinde kendiliğinden geçer-bebeğe zararı yoktur-deri ve göz akı hafif sararır
NORMAL OLMAYAN SARILIK:
Kan uyuşmazlığı ya da metabolik hastalıklardan kaynaklanır-bebek doğduğu gün veya sonraki gün ortaya çıkar-tedavi gerekir-zararlı olabilir-deri ve göz akı koyu portakal renginde sarıdır

BULAŞICI HASTALIKLARLA İLGİLİ TEMEL İLKELER HASTALIK SEBEBLERİ:
Bedensel:kalıtsal(albino) hormonal(şeker guatr) metabolik(gut)
Çevresel:fiziksel-kimyasal-biyolojik(mikroorganizma,vektörler,bitkiler, hayvanlar,besinler)-psikolojik-sosyal kültürel ekonomik-temel madde eksikliği
ENFEKSİYON:bir hastalık bir etkenin vucuda girerek üresi durumuna enfeksiyon denir her enfeksiyon hastalık yapmaz
Hastalık etkeni:virüsler(nezle) mantar(saçkıran) bakteri(zatüre) parazit(tenya)
Kuluçka süresi:hastalık etkeninin vucuda girmesi ile hastalık belirtilerinin ortya çıkmasına kadar geçen süredir
Salgın hastalık:
ENDEMİ:belirli toplumlarda devamlı olrak oluşan hastalıklardır (Sarılık,menenjit)
EPİDEMİ:kısa sürede beklenenden çok fazla görülen hastalıktır (kızamık)
PANDEMİ:hastalığı kıtalar arasında yayılması (d.gribi)
BULAŞMA SÜRESİ:hastalık etkenini kaynaklaktan sağlam kişiye bulaşabileceği süre
Kaynaksağlam kişi
Sağlam kişiBulaşma yolukaynak
Bulaşma yolu:
DOĞRUDAN:direk temas,kan,plesenta,damlacık enfeksiyonu,cinsel temas
DOLAYLI:eşya,hava,su,vektör=hastalık etkenini insanlara taşıyan eklem bacaklılar(fare)
BULAŞICI HASTALIKALRDAN KORUNMA YOLLARI:
Kaynağa yönelik etmenler:
Kaynağın ortadan kalkması veya bulaştırıcılığın önlenmesidir erken teşhis ve hastanın tecrit edilerek tedavisine başlanablir
Bulaşma yollarına yönelik etmenler:
Hastayla sağlam kişinin doğrudan temasını kesmak gerekli vektörler, eşyalar hava ve su yoluna yönelik önlemler alınmalıdır
Sağlam kişiye yönelik önlemler:
Bağışıklama(Aşı) erken tanı(belli aralıklarla sağlık kontrolü yapılarak hastalığın teşhisi) ilaçla koruma(hastaığa karşı alınan ilaçlar) beslenme(yeterli ve dengeli beslenilmeli) aile planlaması(annenin ve çocuğun sağlığı korunur) kişisel temizlik-sağlık eğitimi
EVDE HASTA BAKIMI:
İlaç kullanımı:hekimin tavsiye ettiği dozda ve zamanda kullanılmalı,son kullanma tarihi geçmemiş ilaçlar kullanılmalı,tortulaşmış,rengi bozulmuş ilaçlar kullanılmamalı çocukların erişemeyeceği yere konmalı,ilaç hekime danışılmadan kullanımı bırakılmamalı
Hasta odası:gürültüden uzak,aydınlık kolay havalandırılabilen bir oda olmalı
Ateş ve nabız takibi:ateş beden termometresiyle dil altından koltuk altından kasıktan veya makattan ölçülebilir,-vcut ısısının 1 derece yükselmesine nabız 20 tane artar- nabız:el bileğinin iç kısmı,ayaklar üzerindeki yüzeysel atardamarlar,ebeklerde 120 çocuklarda 100,yetişknlerde 70-80 civarı
Beslenme:çok yemek değil yeterl ve dengeli beslenmektir,az miktarda fakat sık sık,bazı hastalıkalrda özel rejimler uygulanır
Tecrit:hastaya bakcak kişin belirlnmesi ve dier kişilerin hastayla teması kesilmesi gerkr,hastaya bakan kşinin hastalığın cinsine göre önlem alması gerekir
Mikroptan arındırma: hastanın ve yanındakilerin ellerini sık sık sabunlu suyla yıkaması gerekir hastanın kullandığı havlu çarşaf yatak takımları gibi eşyalar ortak olmamalı,hastanın eşyaları kaynar suyla yıkanmalı gerekirse dezenfekte edilmeli hasta odasındaki mikrop taşıyıcı böcekler yok edilmelki kullanılan enjektör bida kullanılmamalı.
ÖNeMLİ HASTALIK: topluma en çok zarar veren en çok ölüme yol açan hastalıktır
hastalık hızı hasta sayısının hastalığa maruz kalabilecek nüfusa bölünüp bin veya on binle çarpılmasıyla bulunur
ülkemizde ölüme en çok neden olan hastalıklar:çocuklukta zatürre ishal ileri yaşlarda tansiyon kalp beyin damar hastalıkları
kızamık:
yeni doğan bebekelr anne sütünden geçen antikorlar sayesinde 6 aya kadar korunabilir,etkeni virüs,solunum yoluyla bulaşır,kuluçkası 1-2 hafta,boğaz ağrısı hafif ateş gözlerde sulanma ve kızarıklık,öksürük,döküntülerin 4. Gününe akdar bulaştırıcılık devam eder,
kızamıkçık:etkeni virüs olan döküntülü ir hastalıktır,hafif ateş öksürük gözlerde kızarıklık ve sulanmayla başlar,hamileliğin 3 ayında geçirilen bu ahstalık organ bozukluklarına ve ölüme yol açabilir
suçiçeği:etkeni virüs, kuluçka süresi 2-3 hafta gövdede daha fazla olmak üzere bütün vucutta kuçük kırmızı kabartılar şeklinde başlar sonra kabartılar içi su dolu kesecik haline gelir,hafif ateş,kaşıntı,mide bulantısı,halsizlikle seyreder solunum yolu ve deri temasıyla bulaşır
boğmaca:solunu ,m yoluyla bulaşır,kuluçkası 1-2 haftadır hafif ateş ve öksürükle kendini gösterir,boğmaca öksürüğü denen nöbetler geçirir bu nöbetler sırasında çocuk morarır peş peşe öksürüklerlerden sonra boğulur gibi derin sesli bir soluk alır,yüzde kızarıklık gözlerde şişkinlik olur,etkeni bakteridir
difteri:difteri bsailiyle bulaşır,solunu yolu deri teması hasta eşyaları süt ve yiyeceklerle bulaşır,kuluçkası 10 gün,kırgınlık hafif ate hızlı nabız boğaz ağrısıyla başlar,Boğazlarda bademciklerin üzerini kaplayan kirli beyaz bir zar oluşur
kızıl:bakteri,solunum yolu,hafif ateş, halsizlik,kırgınlık öksürük gözlerde kızarıklık ve sulanma
çocuk felci:hasta dışkısı bulaşmış yiycek ve içeceklerle bulaşır,kuluçkası 1-4 hafta bazen hastalık kusma, ateş huzursuzluk boğaz ve eklem ağrıları şeklinde hafif olarak geçebilir ağır vakalarda ise kol ve bacak felçleri ve solunum felci ile ölüm görülebilir
zatüre:akciğer dokusu iltihabı olarak da tanımlanabilir virüsler bakteriler mantarlar bağırsak parazitleri akciğerlere kaçan besinler yabancı ve yağlı cisimler bazı kimyasal zehirli maddeler başlıca etkenleridir,ateş ve öksürükle seyreder,solunum güçlüğü ve solunum sayısında artma vardır
ZATÜREYE YAKALANMA RİSKİ FAZLA OLAN GURUPLAR:
Bebekler küçük çocuklar ve yaşlılar-beslenme bozukluğu olanlar-anne sütü almamış aşıları yapılmamış bebekler kansızlığı doğuştan kalp akciğer hastalığı ağız ve soplunum yolunda yapı bozukluğu bulunanlar-kızamık grip suçiçeği gibi vucut direncini düşüren bir hastalık geçirenler
İSHAL
Notmalden daha sulu ve daha sık sayıda dışkılamaya ishal denir
İSHALE YOL AÇAN BAZI SEBEBLER ŞUNLARDIR:
İshal yapan mikroorganizmaların kirli su ve besinelrle ağız yolundan alınması-mikropların zehri ile bulaşmış besinlerin alınması-bebeklerde besleneme hataları-çocuklarda bağırsak dışı enfeksiyon hastalıları-bazı ilaçların yan ekileri-bağırsak kurtları-aşırı korku heyecan
HEPATİT:
viral hepatit iştahsızlık bulantı halsizlik karın ağrısı ve sarılıkta kendini gösteren karaciğer dokusunun iltihabı bir hastalıktır,sarılık bilirubin maddesin kanda dokularda deride ve vucut sıvılarında birikmesiyle olur, gözün beyaz tabakası deri ve dil sarı renktedir,
hepatit a:
hasta dışkısının karıştığı su ve besin maddeleriyle bulaşır kulaçkası 2-6 haftadır ağız yoluyla alınan virüs karaciğer enfeksiyonuna yol açar hastada halsizlik hafif ateş mide bulantısı iştahsızlık karın ağrısı gözde ve ciltte sarılık idrarın çay rengini alması
hepatit b:
kan yoluyla ve cinsel temasla bulaşır mevsimle ilgisi yoktur,kuluçkası 1-5 ay,karacğerin zarar görme riski çok yüksektir karaciğer yetmezlği ve karaciğer kanseri oluşma ihtimali vrdır
verem:
verem hava yolu ve damlacık enfeksiyonu ile bulaşır,gece ateşi öksürük balgam iştahsızlık kilo kaybı ve terlemedir