9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Test Çöz

1. “Menekşeler külahını kaldırır.” dizesindeki edebi sanat aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Güzel gitti diye pınar ağladı

B) Ak kuğular sökün etti yurdundan

C) Gül budanmış dal dal olmuş

D) Kara yerde mor menekşe biter mi

E) Gözlerim kapıda kulağım seste

2. Bir Halk Edebiyatı ürünü olan “mani” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Yazarları belli değildir.

B) Kafiye düzeni aaba şeklindedir.

C) Anlatılmak istenen duygu ve düşünce son iki dizede bulunur.

D) Hece ölçüsü ile söylenir.

E) Yalnızca aşk konusu işlenir

3. Divan şiiriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Yabancı sözcüklerle ve kurallarla yüklü bir dil kullanılmıştır.

B) Ölçü olarak aruz ölçüsü kullanılmıştır.

C) Kavramlar, ortaklaşa kullanılan kalıplaşmış sözlerle anlatılmıştır.

D) Konular genellikle gerçek yaşamdan alınmıştır.

E) Söz sanatlarına yer verilmiştir.

4. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif vardır?

A) Bir garip rüya rengiyle

     Rüzgardaki yaprak bile

B) Savrulmada gül şimdi havada

     Gün doğmada bir başka ziyada

C) Söylenmemiş aşkın güzelliğiyledir

     Kâğıtlarda yarım bırakılmış şiir

D) Bin bahçeli beldemizi yad ellere bıraktık

     Gölgesinde barınacak tek ağacım yok artık

E) Bizim mahalle de İstanbul’un kenarı demek

     Sokaklarında yürünmez ki yüzme bilmeyerek

5. Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir

A)  Ayna almış perçem düzer

      Zülfün tarayı tarayı

B) Kırık çanağı yok ayran içecek

     Kahveye gelir de fincan beğenmez

C) Eğil dağlar eğil üstünden aşam

     Yeni talim gelmiş varam alışam 

D) Güzel gitti diye pınar ağladı

      Acıdı yüreğim yandı pınara

E) Avcılardan kaçmış ceylan misali

     Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı

6. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde cinas  vardır?

A) Gönlümle oturdum da hüzünlendim o yerde

     Sen nerdesin ey sevgili, yaz günleri nerde

B) Kısmetindir gezdiren yer yer seni

     Arşa çıksan akıbet yer yer seni

C) Akşam lekesiz, saf, iyi bir güz gibi akşam

     Ta karşı bayırlarda tutuşmuş iki üç çam

D) Gözlerin mahmur olurmuş her zaman

     Pek yamansın, pek yamansın, pek yaman

E) Görmeden mecnunların sahrâdaki cem’iyyetin

     Sevdiğim meşk-i nigâh eylersin âhûlarla sen   

7.     Bahçelerde gül gerek

        Güllere bülbül gerek

        Senin gibi güzele

        Bencileyin kul gerek

Bu dörtlüğün nazım biçimi hangisidir? 

A) Divan                B) Varsağı             C) Destan

             D) Koşma                    E) Mani

8. Anonim halk edebiyatı ile Âşık  edebiyatında ortak ol­mayan özellik,

aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Şiir ile müzik birbirinden genel olarak ayrılmaz.

B)     Usta - çırak geleneğine bağlı olarak günümüze kadar  gelmiştir.

C)   Konular aşk, ölüm, ayrılık, özlem, yiğitlik... gibi halkın ortak konularıdır.

D)  Doğaçlama (içten geldiği gibi, hazırlıksız) söyleyiş  belirgindir.                                      

E)   İkisinde de şairlerin adı ya da mahlası geçer

9. Aşağıdakilerden hangisi, Âşık edebiyatına ait şiir tür­lerinden değildir?

A) semai                           B) koşma                C) güzelleme

   D) koçaklama                      E) mani

10. Aşağıdakilerin hangisinde Anonim Halk edebiyatı nazım biçimleri bir

arada verilmiştir?
A) Koşma, semai, varsağı, destan
B) Türkü, mani, bilmece, semai
C) Mani, ninni, tekerleme, türkü
D) Kıt'a, destan, koçaklama, güzelleme
E) Sone, kaside, türkü, koşma

11. Aşağıdakilerden hangisinin nazım birimi farklıdır?
A) Gazel                 B)Terkib-i Bend         C)Mesnevi 

D)İlahi                    E)Kaside

12. Rüzgar esmez, konuşur
Uçurtmalar uçun, çamaşırlar kuruyun
Mesut olun, yaşayın
Ana, baba, evlat, torun
Bu dörtlükte yapılan sanat aşağıdakilerden hangisidir?
A) Telmih      B) Tenasüp     C)Teşbih  

    D) Tevriye      E) Teşhis

13. “Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabib

      Kılma derman kim helakim zehri dermanındadır.” 

Bu beyitte, Divan edebiyatının ortak konularından hangisi işlenmiştir? ÖYS 81

A) Aşk derdine derman bulunamayışı

B) Sevgiliye duyulan özlem

C) Aşk ıstırabının insanı olgunlaştıracağı inancı

D) Sevgilinin cefasının sürüp gitmesi için Tanrı’ya yakarış

E) Aşk acısından duyulan mutluluk

14. “Artık dağlar sırtlarından kürklerini attılar. Fakat henüz sabahları serince

olduğundan omuzlarına sislerden birer atkı alıyorlar. Şimdi rüzgar, ağaçlar

arasında ılık ılık esiyor. Hele böcekler… Görülecek şey!” 85 ÖYS

Parçada kişileştirilen varlık, aşağıdakilerden hangisidir?

A) böcekler     B) sisler               C) rüzgar

D) dağlar                   E) ağaçlar

15. .   “ Fuzuli, Leylâ ile Mecnun’u ile bütün edebiyat boyunca tek başına

kalmış bir eserin sahibidir. Baki’nin mersiyesi gibi onun mesnevisi de uzun

zamanı kapatan eserlerdendir. Çağdaşı Yahya Bey gibi, Atai gibi bu yola

heves edenler, az çok bölgesel konuları ele almışlar ya da çeviriye özenmişlerdir.”

Parçaya göre Fuzuli’nin Mesnevi’si ile Baki’nin Mersiyesi’nin  ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?  

A) Bu eserlerle “mesnevi” ve “mersiye” devrinin kapanmış olması

B) Şairlerinin bu türlerde başka eser vermemiş olmaları

C) Uzun zaman, eşdeğerde benzerlerinin yazılmamış olması

D) Türlerinin ilk örnekleri sayılmaları

E) İki büyük çağdaş şair tarafından yazılmaları

16. I.değirmeni yürütür/ II.Bir ah çeksem /      III.Ne halden anlayan /

IV.Gözüm yaşı/ V.dağı taşı eritir / VI.bulunur

Yukarıda parçalara ayrılan dizelerin anlamlı şekilde sıralanması aşağıdakilerden

hangisidir?

A) I-II-V-IV-III-VI         B) V-VI-IV-II-I-III

C) II-V-IV-I-III-VI         D) VI-II-V-I-IV-III

E) IV-I-VI-III-II-V

17. Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisi

yanlıştır?  93 ÖYS

A) Gazel, Divan Edebiyatına; koşma, Halk Edebiyatına özgü bir nazım biçimidir.

B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür

C) Gazel aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı halde; koşma, hece ölçüsünün

11’li kalıbıyla yazılır.

D) Gazel 10-20 beyitten, koşma 7-12 dörtlükten oluşur.

E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap; koşmalarınki ise genellikle

aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir.

18.      Uzak, çok uzağız şimdi ışıktan

           Çocuk sesinden, gül ve sarmaşıktan

           Dönmeyen gemiler olduk açıktan

           Adımızı soran, arayan var mı?

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?  

A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B) Redif vardır.

C) Uyak düzeni aaab’dir.

D) “Yalnızlıktan” söz edilmektedir.

E) Bir destandan alınmıştır.

19. Kalem böyle çalınmıştır yazıma

     Yazım kışa uymaz, kışım yazıma      

Bu iki dizedeki söz sanatı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) istiare              B) abartma (mübalağa)        C) cinas

D) kişileştirme (teşhis)               E) benzetme (teşbih)

20. Aşağıdakilerin hangisinde divan edebiyatı ürünleri bir arada verilmiştir?
A) Gazel- rubai-müstezat
B) Mersiye- şathiye- varsağı
C) Gazel-murabba-koşma
D)Semai-ilahi-kaside
E) Hicviye-murabba-türkü